23
Nov
Bài thuốc tứ vật thang từ lâu đã được sử dụng để điều trị các chứng huyết hư, huyết ứ sinh đau kinh, kinh nguyệt không đều. Với thành phần gồm các dược liệu quý như đương quy, thục địa, bạch thược và xuyên khung, tứ vật thang được coi là thánh dược của phụ nữ.
Thục địa được chế biến từ cây địa hoàng, vị ngọt, tính ôn, quy vào 3 kinh :Tâm , Can, Thận. Có tác dụng nuôi thận, dưỡng âm, bổ thận, làm đen râu tóc, kinh nguyệt không đều, tiêu khát, âm hư, ho suyễn. Được cho là vị thuốc tốt nhất để dưỡng âm, thục địa đóng vai trò Quân trong bài thuốc tứ vật thang. Y học hiện đại cũng chứng minh rằng, thục địa có tác dụng hạ đường huyết, bảo vệ gan, lợi tiểu, cầm máu, kháng viêm rất hiệu quả.
Thục địa
Đương quy là một loài cây mọc ở vùng núi cao và lạnh. Rễ cây đương quy từ lâu đã được sử dụng trong nhiều bài thuốc cổ truyền. Là vị thuốc bổ huyết, đương quy được mệnh danh là “nhân sâm” của phái đẹp. Đương quy có vị ngọt, tính ấm, quy kinh can, tâm và tỳ, có tác dụng bổ huyết, nhuận tràng, chữa kinh nguyệt không đều, tê nhức xương khớp. Trong bài thuốc tứ vật thang, đương quy cùng với thục địa đóng vai trò Quân.
Đương quy
Theo y học cổ truyền, bạch thược có vị đắng chua, tính hơi hàn, quy vào can và tỳ, có tác dụng bổ huyết liễm âm, bình can chỉ thống. Dùng trong các trường hợp âm huyết hư, can dương vượng, đau tức vùng bụng, đau do co cứng tay chân, các chứng đau đầu hoa mắt chóng mặt, sốt nóng vã mò hôi, mồ hôi trộm, kinh nguyệt không đều. Như vậy, bạch thược dưỡng huyết làm tăng tính dược của Quân, làm cho chức năng tàng huyết của can tốt, đóng vài trò là Thần.
Bạch thược
Xuyên khung với tác dụng lưu thông khí huyết, trừ phong, giảm đau, an thần. Dùng chữa các chứng bệnh như nhức đầu, đau bụng, chân tay lạnh, ung nhọt, phụ nữ kinh nguyệt không đều, phụ nữ sau sinh nở bị rong huyết kéo dài, tắc kinh, các bệnh về tuần hoàn máu. Xuyên khung hành huyết, làm khí huyết lưu thông, chống huyết ứ trệ, đóng vai trò Tá và Sứ trong bài thuốc.Y học hiện đại cũng đã chứng minh rằng xuyên khung có tác dụng chống kết tập tiểu cầu, chống thiếu máu cơ tim, cải thện tình trạng thiếu mãu não và giảm đau.
Xuyên khung
Bài thuốc tứ vật thang là sự kết hợp hoàn hảo của các dược liệu quý, tạo thành một chỉnh thể sinh huyết mà không trệ huyết, hành huyết mà không phá huyết. Khi khí huyết lưu thông, huyệt đạo thông suốt, sinh khí sẽ được đưa đến mọi ngóc ngách trong cơ thể, đem lại sức sống tươi trẻ. Đặc biệt với chị em phụ nữ, huyết còn là cơ sở hoạt động của tính dục nữ. Vì vậy, khi bổ huyết sẽ cải thiện được tình trạng suy nhược, gầy khô, thiếu sức sống, giúp tăng cường sức khoẻ, chống lão hoá và cân bằng nội tiết ở phụ nữ.
Xem thêm:
Tài liệu tham khảo
- Bài giảng Y học cổ truyền Đại học Y Hà Nội, tập I
- Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế
- https://tinyurl.com/rrcktr8