22
Nov
1.Nội tiết tố nữ là gì?
Nội tiết tố nữ là một cách gọi khác của Hormon sinh dục nữ, bao gồm Estrogen và Progesterone, testosterone, GnRH, FSH và LH. Trong đó bộ 3 nội tiết tố quan trọng là Estrogen, Progesterone và Testosterone.
Estrogen có vai trò thúc đẩy sự phát triển và đảm bảo sức khoẻ các cơ quan sinh sản nữ, giữ ẩm và đàn hồi cho âm đạo, tạo nên khung xương nhỏ và vóc dáng mềm mại cho phái nữ. Progesterone có vai trò chính trong việc làm dày niêm mạc tử cung, tạo điều kiện thuận lợi cho phôi làm tổ và ổn định thai kỳ trong giai đoạn đầu. Vì vậy, Progesterone còn được gọi là hormon an thai. Testosterone ở phụ nữ có một lượng nhỏ nhưng tuyệt nhiên không thể thiếu. Nó giúp hỗ trợ sản xuất Estrogen, duy trì ham muốn tình dục, làm ổn định khối lượng xương và cơ cho phụ nữ.
Xem thêm:
Như vậy, ở trạng thái bình thường, nội tiết tố nữ đóng vai trò quan trọng trong các phản ứng trao đổi chất trong cơ thể cũng như đảm bảo các chức năng sinh lý nữ diễn ra bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nồng độ các hormon này rối loạn sẽ dẫn đến một loạt các biểu hiện bất lợi cho sức khoẻ, gọi là tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ.
2.Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ
– Do lạm dụng thuốc tránh thai: thuốc tránh thai có chứa estrogen tổng hợp. Khi uống thuốc này, lượng estrogen tăng cao nhưng lượng progesterone lại giảm khiến cho nội tiết tố bị xáo trộn.
– Stress: tâm lý căng thẳng mệt mỏi kéo dài sẽ làm rối loạn hệ trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng khiến cho hàm lượng progesterone trong cơ thể giảm sút và lượng estrogen tăng cao.
– Độc tố từ thực phẩm: thói quen sử dụng thức ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp có chứa lượng lớn Estrogen, ăn thịt động vật được nuôi bằng thức ăn tăng trọng chính là một trong những nguyên nhân làm tăng lượng Estrogen trong cơ thể, gây mất cân bằng nội tiết tố.
– Ăn uống không đủ chất: chế độ ăn có quá ít chất béo sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lượng nội tiết tố trong cơ thể. Vì khi lượng chất béo trong cơ thể giảm xuống dưới 22%, hệ dưới đồi tuyến yên sẽ gửi tín hiệu đến buồng trứng, yêu cầu ngừng sản xuất nội tiết tố, gây nên tình trạng thiếu hụt.
– Khối u: sự phát triển của khối u ở tuyến yên và buồng trứng sẽ gây ra rối loạn bài tiết nội tiết tố.
– Phụ nữ sau sinh: sau khi sinh, nội tiết tố thường chưa ổn định do chức năng của các cơ quan sinh sản chưa hồi phục
– Ngủ không đủ giấc: ngủ không đủ giấc không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ cơ thể nói chung mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc sản sinh nội tiết tố, đặc biệt là Progesterone. Sự thiếu hụt Hormon này lại khiến chị em khó đi vào giấc ngủ, thiếu ngủ, ngủ ít, gây ra một vòng xoắn bệnh lý không có hồi kết.
Ngoài ra, nội tiết tố bị rối loạn có thể do tiếp xúc với các chất độc hại như hoá chất bảo vệ thực vật, thực phẩm công nghiệp, thực phẩm biến đổi gen,…
Biểu hiện của rối loạn nội tiết tố nữ
– Rối loạn kinh nguyệt: được biểu hiện bằng kỳ kinh đến sớm hoặc trễ hơn so vói bình thường, kéo dài hoặc kết thúc sớm hơn, lượng máu nhiều hoặc ít hơn, đôi khi xuất hiện đau bụng bất thường.
– Giảm ham muốn: nội tiết tố suy giảm làm giảm tiết dịch âm đạo, gây đau rát, giảm ham muốn, khó đạt được khoái cảm khi quan hệ tình dục.
– Mắc các bệnh phụ khoa: khi bị rối loạn nội tiết tố, âm đạo không đủ ẩm, pH thay đổi là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển.
– Khó có con: Nội tiết tố suy giảm làm khó xác định thời gian rụng trứng đồng thời khiến cho chất lượng trứng kém, niêm mạc tử cung không đủ dày khiến cho việc thụ thai trở nên khó khăn.
– Nổi mụn bất thường trên da: Việc nổi mụn bất thường trên da do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, điều này được thể hiện rõ nhất ở tuổi dậy thì hoặc tiền mãn kinh.
– Mất ngủ thường xuyên: là dấu hiệu cảnh báo lượng Progesterone trong cơ thể đang ở mức quá thấp. Progesterone ngoài tác dụng trên hệ sinh dục còn có tác dụng duy trì giấc ngủ ổn định cho người phụ nữ. Vì vậy, khi bạn bị mất ngủ bất thường, hãy nghĩ đến ngay đến việc suy giảm nội tiết tố.
– Da dẻ xuống sắc: các hormon nội tiết đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp Colagen cũng như duy trì sắc hồng hào cho da. Khi nội tiết tố suy giảm, da trở nên khô sạm, nhăn, chảy xệ, mất đàn hồi, xuất hiện nám, tàn nhang và mụn bất thường.
– Đổ nhiều mồ hôi: cơ thế tiết nhiều mồ hôi bất thường chứng tỏ quá trình cân bằng nội tiết tố đang xảy ra vấn đề, khiến cho việc kiểm soát nhiệt độ bị rối loạn. Dấu hiệu này thường gặp ở phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.
Ngoài các biểu hiện trên, khi nội tiết tố bị rối loạn còn có thể xuất hiện các bệnh lý về tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, loãng xương,… Người phụ nữ cảm thấy cơ thể lỏng lẻo, kém săn chắc, tăng cân, tích luỹ mỡ thừa,… Các biểu hiện trên xuất hiện phổ biến hơn cả trong thời kỳ mãn kinh, khi nội tiết tố sụt giảm một cách đột ngột.
Xem thêm:
Giải pháp cân bằng nội tiết tố nữ
– Phẫu thuật cắt bỏ khối u (nếu có): trong trường hợp cơ thể người phụ nữ có khối u như u nang buồng trứng, tuyến yên,…và được bác sĩ chỉ định cắt bỏ.
– Liệu pháp thay thế Hormon: do bác sĩ chỉ định, áp dụng chơ trường hợp chức năng buồng trứng bị suy giảm, cắt buồng trứng và phụ nữ mãn kinh. Bằng cách dùng Hormon tổng hợp thay thế hormon nội sinh, liệu pháp này đem lại kết quả tức thì song cần phải xét nghiệm và theo dõi thường xuyên để tránh biến chứng xảy ra.
Bên cạnh các giải pháp y khoa trên, chị em phụ nữ có thể cân bằng nội tiết tố nữ bằng việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, thói quen tập luyện thể dục thể thao hàng ngày. Nên bổ sung các thực phẩm giúp làm tăng nội tiết tố nữ như: sản phẩm được chế biến từ đậu nành, cà rốt, tỏi, rau bina, … Đặc biệt, các nghiên cứu khoa học cho thấy rằng việc bổ sung Isoflavone chiết xuất từ đậu nành giúp bổ sung nội tiết tố một cách an toàn và hiệu quả giảm các triệu chứng do suy giảm nội tiết tố như bốc hoả, giảm ham muốn, điều hoà kinh nguyệt và hội chứng loãng xương, hơn nữa không gây tác dung phụ như liệu pháp dùng Hormon thay thế.
Xem thêm:
Tài liệu tham khảo:
- Sinh lý học tập II, Nhà xuất bản Y học
- https://tinyurl.com/ssu2tu3
- https://tinyurl.com/uepssxp
- https://tinyurl.com/wwvwmyw
- https://tinyurl.com/t8h37qs
- https://tinyurl.com/teusdgk