1.Viêm họng và các triệu chứng của viêm họng
Viêm họng là tình trạng viêm niêm mạc và tổ chức dưới niêm mạc ở họng. Bệnh biểu hiện với các triệu chứng như:
- Ho nhiều, soi họng thấy đỏ, có thể có mủ trắng.
- Đau rát họng, đau kể cả khi nuốt, nói, đau nhói lên tai
- Đau mình, nhức đầu, ớn lạnh.
- Thường sốt vừa 38 – 39 độ C hoặc sốt cao trên 40 độ C với trường hợp viêm họng do nhiễm vi khuẩn, hay nhiễm virut có độc lực mạnh như virut cúm A.
Đây là bệnh rất thường gặp ở cả người lớn lẫn trẻ em, nhất là vào mùa đông khi thời tiết thay đổi. Bệnh có thể xuất hiện riêng biệt hoặc đồng thời với viêm VA, viêm amiđan, viêm mũi, viêm xoang v.v… hoặc trong các bệnh nhiễm khuẩn lây của đường hô hấp trên như cúm, sởi…
2.Nguyên nhân gây viêm họng
Nguyên nhân của bệnh viêm họng bắt nguồn từ sức miễn dịch của cơ thể suy yếu do thời tiết thay đổi, nhất là về mùa lạnh. Thường bắt đầu bằng đợt nhiễm virut với các triệu chứng điển hình. Nếu sức đề kháng của cơ thể chưa phục hồi kịp, kết hợp với tổn thương niêm mạc do các triệu chứng tạo điều kiện cho các vi khuẩn thường trú tại cổ họng gây bệnh, dẫn đến bội nhiễm. Một số ít trường hợp do vi khuẩn gây bệnh đầu tiên.
- Virut gây viêm họng thường gặp như: Adénovirus, virus cúm, virus parainfluenzae, virus Coxsakie.
- Vi khuẩn gây viêm họng thường gặp: liên cầu (tan huyết nhóm A, các nhóm B, C, G ít gặp), Haemophilus influenzae, tụ cầu vàng, Moraxella catarrhalis, vi khuẩn kị khí.
Tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa dịch bệnh bằng chế phẩm sinh học công nghệ cao – Genecel
3.Tiến triển và biến chứng của viêm họng
Nếu là do virus, bệnh thường kéo dài 3-5 ngày thì tự khỏi, các triệu chứng giảm dần. Nếu là do vi khuẩn bội nhiễm, đặc biệt là liên cầu, bệnh thường kéo dài ngày hơn và đòi hỏi một sự điều trị kháng sinh có hệ thống để tránh các biến chứng.
- Biến chứng tại chỗ: Viêm tấy hoặc áp xe quanh amiđan, viêm tấy hoặc áp xe các khoảng bên họng, áp xe thành sau họng ở trẻ nhỏ 1-2 tuổi, viêm tấy hoại thư vùng cổ rất hiếm gặp nhưng tiên lượng rất nặng.
- Biến chứng lân cận: Viêm thanh khí phế quản, viêm phổi, viêm tai giữa cấp, viêm mũi viêm xoang cấp.
- Biến chứng xa: Đặc biệt nếu là do liên cầu tan huyết có thể gây viêm thận, viêm khớp, viêm tim, choáng nhiễm độc liên cầu hoặc cá biệt có thể nhiễm trùng huyết.
4.Nguyên tắc điều trị viêm họng
Đa số những trường hợp viêm họng thông thường là do virut gây ra, vì vậy mục tiêu là điều trị triệu chứng và nâng cao sức đề kháng. Vệ sinh vùng họng bằng nước muối sinh lý để hạn chế bội nhiễm, giữ ấm cơ thể.
Khi viêm họng kèm theo những triệu chứng nặng như đau người, khó thở, sốt cao trên 39 độ C cần gặp ngay bác sỹ để được thăm khám và theo dõi bệnh.
Các thuốc thường được sử dụng để chữa viêm họng:
- Thuốc chống viêm NSAIDs, Corticoid
- Thuốc giảm ho Codein, Dextromethorphan.
- Thuốc hạ sốt Paracetamol
- Nếu viêm họng do nhiễm vi khuẩn phải dùng kháng sinh.
Các thuốc Tây y này giúp giảm nhanh triệu chứng viêm họng. Tuy nhiên không có tác dụng chữa bệnh và kèm theo đó là những tác dụng có hại đến cơ thể. Ví dụ như thuốc chống viêm NSAIDs gây loét dạ dày, nguy cơ tim mạch trên người già. Thuốc chống viêm Corticoid làm kéo dài thời gian lành bệnh, thuốc giảm ho Codein có thể gây ngưng thở, táo bón. Thuốc hạ sốt thường dùng là Paracetamol gây hại gan.
5.Điều trị viêm họng bằng các vị thuốc thảo dược
Trong tự nhiên có rất nhiều cây thuốc có tác dụng chữa viêm họng, nổi bật nhất là Xạ Can, trong quyển Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của Giáo sư Đỗ Tất Lợi có ghi “Xạ Can được coi là vị thuốc quý chữa mọi bệnh về cổ họng”. Khoa học hiện đại chứng minh Xạ can có tác dụng chống viêm, sát khuẩn mạnh. Xạ can khi được phối hợp với Kim ngân hoa sẽ làm tăng cường tác dụng sát khuẩn trên đường hô hấp. Các vị thuốc như: Cát cánh, Trần bì, lá Thường xuân có tác dụng long đờm, làm thông thoáng cổ họng, thanh nhiệt, tiêu độc. Vì vậy khi phối hợp các vị thuốc lại sẽ mang lại tác dụng 3 trong 1: vừa chống viêm – giảm đau, sát khuẩn và long đờm, đem lại hiệu quả điều trị cao với bệnh viêm họng, làm giảm nhanh triệu chứng của bệnh, rút ngắn thời gian lành bệnh, hạn chế bội nhiễm. Có thể sử dụng kết hợp với kháng sinh để tăng hiệu quả điều trị với trường viêm họng do nhiễm khuẩn. Ưu điểm của các vị thuốc thảo dược là rất ít tác dụng phụ so với các thuốc Tây y, sử dụng an toàn với trẻ nhỏ.
Siro ho Xạ can – giảm ho, giảm đau họng, hỗ trợ điều trị viêm họng.
Tài liệu tham khảo:
- Hướng dẫn điều trị tai mũi họng – Bộ Y tế
- Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam
- Dược thư quốc gia Việt Nam 2018